Znaczenie historyjki obrazkowej dla rozwoju mowy i myślenia dziecka

Historyjka obrazkowa umożliwia rozwijanie myślenia, ponieważ układanie i omawianie treści obrazków tworzących historyjkę wymaga doskonalenia różnych operacji umysłowych. Aby w sposób poprawny ułożyć dwa, trzy lub więcej obrazków, dziecko musi dobrze zrozumieć treść każdego z nich, zauważyć różnice między nimi, ale także podobieństwa, gdyż one decydują o tym, że obrazki tworzą historyjkę. Analizując treść poszczególnych obrazków musi wykryć zależności między nimi, a więc zrozumieć przyczynę i skutki przedstawionej na kilku obrazkach sytuacji. Widząc tylko część historyjki — jeden, dwa obrazki — interesuje się jej zakończeniem, a gdy takiego nie znajduje, samo „wymyśla" dalszy ciąg, a tym samym próbuje wyciągać proste wnioski. Kiedy ułoży już całą historyjkę, zastanawia się, o czym ona jest, scala w myśli treść wszystkich obrazków, czasem podaje jej tytuł. Uogólniając te krótkie wyjaśnienia można stwierdzić, że korzystanie z historyjek pozwala realizować takie zadania jak: rozwijanie procesów analizy i syntezy, próby wnioskowania, rozwijanie spostrzegawczości oraz umiejętności logicznego kojarzenia faktów pokazanych na poszczególnych obrazkach, doskonalenie wypowiadania się na określony temat i układania opowiadań własnych (zakończenia historyjki). Są to trudne do realizacji zadania i dlatego historyjka obrazkowa powinna zajmować wiele miejsca w pracy z, szczególnie z tymi dziećmi, które napotykają trudności w tej dziedzinie. Chcąc, by historyjka spełniła wszechstronną rolę w rozwijaniu myślenia dzieci, trzeba stosować różne sposoby korzystania z niej. Najprostszy sposób korzystania z historyjek obrazkowych ma miejsce wtedy, gdy dziecko ogląda kolejno ułożone obrazki i opowiada ich treść. Chodzi wtedy głównie o umiejętność opowiadania, gdyż tok myślenia dziecka ukierunkowuje sposób ułożenia obrazków.( Obrazki zawsze układamy od lewej strony do prawej.) Sytuacja staje się o wiele trudniejsza, gdy dziecko otrzyma obrazki i samo musi je w kolejności ułożyć. Analizując treść obrazków stara się ono wskazać początek historyjki, musi następnie dostrzec rozwój akcji, aby dojść do właściwego zakończenia. Chcąc aktywizować myślenie dziecka w sposób wszechstronny, należy stawiać takie pytania, które skłonią dziecko do ukierunkowanej analizy treści obrazków. Np. po obejrzeniu dwu pierwszych obrazków historyjki zachęcamy dziecko, aby zastanowiło się, czy te oba obrazki są takie same. Wtedy musi one porównać treść obrazków i wskazać różnice między nimi: „Nie, te obrazki nie są takie same, bo na pierwszym chłopiec buduje z klocków, a na drugim odwrócił się do mamy i coś mówi". Jeżeli w dalszym ciągu rozmowy zapytamy, czy obrazki są o tym samym wydarzeniu, tok myślenia dziecka będzie inny. I teraz zaczną od porównania treści obu obrazków, ale muszą znaleźć to, co je łączy, tworząc logiczną całość: „Tak, te obrazki są o tym samym, bo są na nich te same dzieci i ten sam pokój, tylko na pierwszym bawią się inaczej niż na drugim".

W ten sposób można oglądać trzy, cztery, a nawet pięć obrazków, tworzących historyjkę. Inny sposób aktywizowania myślenia dziecka to kończenie przez niego treści historyjki. Po obejrzeniu kolejnych obrazków nie pokazujemy ostatniego, zachęcając, aby samo wymyśliło jego treść. Istnieje tu duża dowolność interpretacji, zależna od wyobraźni dziecka i jego doświadczeń życiowych. Punktem wyjścia opowiadania jest sytuacja na obrazku, a więc określona przyczyna, która wywołała jakiś skutek i właśnie tego musi się dziecko domyślać. Tok myślenia dziecka zostanie odwrócony, jeżeli zastosuje się inny sposób oglądania obrazków. Gdy np. po obejrzeniu dwu ostatnich zachęcimy do domyślenia się treści obrazka pierwszego. Dziecko, widząc określony skutek, domyśli się przyczyny. Można także pokazać początek i koniec historyjki, zachęcając domyślania się tego, co działo się na obrazkach środkowych. Jest to zadanie trudne i może być realizowane wtedy, gdy dziecko ma częsty kontakt z historyjką i bez trudności ją interpretuje. Ciekawym sposobem pracy z historyjką jest, zamiast opowiadania, rysowanie zakończenia, o uatrakcyjni pracę z historyjką.

Literatura:

1. Sawa, Dzieci z zaburzeniami mowy, WSiP 1990

2. Mystkowska, Rozwijamy mowę i myślenie dziecka w wieku przedszkolnym, WSiP 1991

3. Cieszyńska, M. Korendo, Wczesna interwencja terapeutyczna, wyd. Edukacyjne 2007
   
                                                                                                                                                                                                         Bogumiła Pawłowska