ABC PIERWSZEJ POMOCY

Z pewnością pamiętacie Państwo wiele sytuacji, w których Wasze dziecko potknęło się, przewróciło, doznało niegroźnej kontuzji. Zastawialiście się, czy taka sytuacja mogła mieć poważniejsze skutki?. Czy wiecie, jak zachować w sytuacji zagrożenia życia dziecka? Potraficie udzielić pierwszej pomocy dziecku w sytuacji, gdy nie będzie mogło liczyć na nikogo innego? Niestety w naszym społeczeństwie ciągle istnieje takie przeświadczenie, że nam się nić nie stanie, nas to nie dotyczy.

SKALECZENIE
Dokładnie oczyść ranę z brudu pod bieżącą wodą. Zdezynfekuj ją Octeniseptem. Osusz delikatnie jałowym gazikiem (nigdy watą!)
i załóż plaster z opatrunkiem lub jałowy opatrunek (gazik, a na to bandaż). Jeśli rana mocno krwawi, uciśnij ją gazą przez około 15 minut.
Potrzebny lekarz, jeśli: Krwawienie jest intensywne lub po półgodzinie nie ustaje, rana jest rozległa i głęboka – być może konieczne okaże się założenie szwów. A także wtedy, gdy dziecko skaleczyło się zardzewiałym gwoździem lub rana jest mocno zabrudzona ziemią – istnieje ryzyko zakażenia tężcem.

ZŁAMANIE
Zwykle nie jesteś w stanie stwierdzić jednoznacznie, czy dany uraz to złamanie, pęknięcie czy po prostu tylko silne stłuczenie. Dlatego w takich przypadkach mówi się jedynie o podejrzeniu urazu. Twoje przypuszczenia może potwierdzić dopiero lekarz po wykonaniu zdjęcia rentgenowskiego. Do objawów, jakie towarzyszą złamaniom i urazom stawów, zaliczyć należy:
- Ból. W większości przypadków dziecko z podejrzeniem złamania odczuwa silny ból w okolicy urazu, ale zdarzają się sytuacje, w których dziecko nie czuje takiego bólu (ten stan przeważnie jednak nie trwa zbyt długo i ból wkrótce się pojawia)
- Obrzęk, czyli opuchnięcie miejsca, w którym doszło do urazu. Opuchlizna w miarę upływania czasu powiększa się, naturalnie usztywniając miejsce złamania.
- Zasinienie. Oprócz obrzęku w miejscu urazu szybko pojawia się zasinienie.
- Utrudniona ruchomość.Dziecko niechętnie rusza poszkodowaną kończyną, bo to sprawia mu duży ból. Dość często również dziecko ze złamaną ręką lub nogą instynktownie stara się asekurować uszkodzoną kończynę.
- Nienaturalne ułożenie ciała. W skrajnych przypadkach może dojść do sytuacji, w której kończyna zgięta jest tam, gdzie normalnie nie ma możliwości zginania się.

W przypadku złamań rozróżnia się dwa główne typy: złamanie zamknięte i otwarte. Udzielenie pierwszej pomocy w przypadku podejrzenia złamania zamkniętego lub urazu stawu polega na unieruchomieniu kończyny.

Uwaga! Bardzo ważne jest unieruchomienie dwóch sąsiadujących
z urazem stawów, np. gdy złamaniu ulegnie przedramię, unieruchomienie musi stabilizować również nadgarstek i łokieć, tak żeby dziecko nie poruszało przedramieniem.
Złamanie otwarte
O złamaniu otwartym mówimy, gdy złamana kość lub jej odłamki przebiją skórę dziecka, wskutek czego mamy do czynienia jednocześnie ze złamaniem i raną z ciałem obcym. Wtedy:

• Wezwij pogotowie (112).

• Zminimalizuj ruch dziecka (nie przenoś go, gdy nie ma potrzeby).

• Jeśli występuje krwotok, opanuj go i osłoń złamanie.

• Pod żadnym pozorem nie wciskaj wystających elementów do rany.

• Ustabilizuj wystające elementy kości, obkładając je np. gazą, rolkami bandaża, tak by zminimalizować możliwość przemieszczenia wystających elementów z rany.
  KRWOTOK 

  Krwotok od zwykłego zranienia różni się ilością wypływającej krwi. Przy małej ranie krwawienie jest niewielkie i zwykle samoczynnie ustaje. Przy krwotoku wypływ krwi jest zdecydowanie większy i trudno go zatamować.

Pamiętaj o rękawiczkach

Nieważne, czy udzielasz pomocy obcemu dziecku czy swojemu, na rękach powinnaś mieć rękawiczki. To konieczne ze względu na bezpieczeństwo – twoje i dziecka. Nie możesz mieć całkowitej pewności, że twoje ręce są idealnie czyste. Przez brak rękawiczek mogłoby dojść np. do zabrudzenia rany, a to w konsekwencji mogłoby utrudnić gojenie. Pamiętaj, że ważne jest nie tylko założenie rękawiczek jednorazowych, ale także ich prawidłowe zdjęcie oraz dokładne umycie rąk po udzieleniu pomocy.  

1. Uciśnij ranę

Poproś dziecko, żeby przycisnęło swoją dłonią miejsce, skąd bezpośrednio wydobywa się krew, lub zrób to sama. Jeśli dysponujesz gazikiem, użyj go. Posadź dziecko w bezpiecznej pozycji.

2. Załóż opatrunek

Załóż opatrunek uciskowy z którego wydobywa się krew, połóż kompres z gazy jałowej i materiał uciskowy (np. zwinięty bandaż). Solidnie (najlepiej przy użyciu bandaża elastycznego) zabandażuj opatrunek. 

3. Unieś rękę/nogę

Unieś rękę tak, żeby znalazła się powyżej linii serca – to zminimalizuje wydostawanie się krwi z rany. 

4. Nadal tamuj krwawienie

Jeśli opatrunek przecieka, dokładaj kolejną warstwę. Nie ściągaj pierwszej warstwy opatrunku!

To musisz wiedzieć!

Jeżeli krwotok został opanowany, skonsultuj swoje dalsze postępowanie
z lekarzem z przychodni.Jeżeli krwotok nie jest możliwy do opanowania, dzwoń pod 112!

OPARZENIA

Kiedy dziecko się oparzy należy:

• szybko schłodzić obszar ciała dotkniętego poparzeniem, nie należy oblewać powierzchni całego ciała dziecka od razu, ponieważ różnica temperatur może prowadzić do powstania szoku termicznego 3x15 schładać przez 15 min, tempetarura wody 15 stopni, z odległości 15 cm.
  - po schłodzeniu ciała delikatnie ściągnąć odzież;  jeżeli ubranie jest przyklejone do skóry nie odrywamy go gwałtownie, ponieważ może odejść ze skórą; należy wówczas rozciąć odzież nożyczkami
   i pozostawić ją w miejscu, gdzie materiał przyległ do ciała
  - przy lekkich oparzeniach zastosować okład/kompres, po czym założyć dziecku opatrunek

  - przy cięższych, lub bardziej rozległych oparzeń wezwać pogotowie

Dziecko mogą również poparzyć kwasy, zasady i inne drażniące substancje organiczne. W tym przypadku oparzenie, w zależności od substancji, która działa na skórę, może pojawić się od razu lub po pewnym czasie. Tego typu oparzenia u dzieci najczęściej powodują środki czyszczące zawierające substancje drażniące. Jeśli dziecko oparzyło się substancją chemiczną, bardzo ważne jest, by do lekarza zabrać opakowanie danego środka. Najczęściej znajdują się na nim informacje dotyczące składu produktu, które pomagają wybrać odpowiedni sposób leczenia i sposób pierwszej pomocy przy oparzeniach.  
Co robić, gdy dziecko poparzy się środkami chemicznymi?
Na etykietach niektórych substancji chemicznych zawarte są odrębne procedury postępowania
w przypadku oparzenia chemicznego - należy wtedy postępować zgodnie z zaleceniami producenta. Jednak w większości przypadków, jeśli dziecko oparzyło się substancją chemiczną
w formie stałej (np. proszkiem):

Usuń substancję
Mechanicznie usuń substancję ze skóry (np. strzep proszek ręcznikiem albo ścierką). Pamiętaj, aby nie strzepywać proszku ręką. Załóż jednorazowe rękawiczki i zachowaj ostrożność.

ZADŁAWIENIA

Charakterystyczne objawy zadławienia u dziecka powyżej 1. roku życia to:

• pochylona postawa,

• trzymanie się za szyję,

• zasinienie,

• brak możliwości mówienia.

Jak reagować, gdy podejrzewasz zadławienie?
1. Podejdź do dziecka i sprawdź jego stan Zapytaj, czy się dławi. Jeśli odpowie, to znaczy, że nie jest zadławione
i jest spora szansa, że wykaszle to, co tkwi w jego drogach oddechowych. Zachęcaj dziecko do kaszlu, zostań przy nim.
2. Wezwij pomoc
Jeżeli jednak dziecko kaszle bezgłośnie, nie może oddychać ani płakać albo mówić i/lub sinieje, głośno wezwij pomoc. Jeśli ktoś zareaguje na twoje zawołanie, poproś o zadzwonienie na pogotowie i przekazanie dyspozytorowi, gdzie jesteście i co się stało. Nie rozłączajcie się, to dyspozytor zadecyduje o końcu rozmowy! Dyspozytor może cię poinstruować, co robić dalej, albo chcieć uzyskać dodatkowe informacje. Dzięki temu będzie mógł wysłać odpowiednio wyposażoną karetkę we właściwe miejsce.

3. Uciskaj brzuch dziecka
Powiedz dziecku, że mu pomożesz i że będziesz uciskać jego brzuch, by mu pomóc. Następnie uklęknij za dzieckiem, pochyl je do przodu
i obejmij jego tułów (przełóż ramiona pod jego pachami). Zwiń jedną dłoń w pięść, obejmij ją drugą dłonią i uciśnij mocno nadbrzusze (kieruj nacisk do siebie i do góry) w połowie odległości między pępkiem a końcem mostka.

4. Sprawdź oddech
Wykonuj uciśnięcia nadbrzusza do odkrztuszenia ciała obcego
i powrotu samodzielnego oddechu lub utraty przytomności – wtedy sprawdź oddech i, jeśli potrzeba, przystąp do resuscytacji. Jeżeli wykonujesz resuscytację po zadławieniu, pamiętaj, żeby po każdych 30 uciśnięciach skontrolować jamę ustną przed wykonaniem wdechów.
RESUSCYTACJA

1. Zadbaj o bezpieczeństwo
Sprawdź, czy miejsce, w którym będziesz pomagać dziecku, jest bezpieczne. Zadbaj o bezpieczeństwo: swoje, dziecka, otoczenia. Resuscytację krążeniowo-oddechową (RKO) dziecka wykonuje się zawsze, kiedy dziecko jest nieprzytomnei nie oddycha. Resuscytacja polega na szybkich i mocnych uciśnięciach klatki piersiowej wykonywanych naprzemiennie z wdechami ratowniczymi. Tymi czynnościami podtrzymuje się podstawowe funkcje życiowe dziecka. Sprawdź i zapamiętaj, jak powinnaś się zachować, gdy dziecko straciło przytomność i nie oddycha.

2. Załóż rękawiczki

Dbając o bezpieczeństwo, załóż rękawiczki.

3. Sprawdź przytomność dziecka. Zawołaj „Czy wszystko w porządku?”, delikatnie potrząśnij ramieniem dziecka.

4. Zawołaj o pomoc
Jeśli dziecko nie reaguje, a jesteś sama, zawołaj głośno: „Pomocy, potrzebuję pomocy!".
Uwaga! Jeśli w otoczeniu znajdują się osoby, które są w stanie ci pomóc, wskaż konkretną, by wezwała pogotowie, dostarczyła defibrylator (jeśli to możliwe) i zmieniała cię przy resuscytacji.

5. Poproś o pomoc
Jeśli ktoś się pojawi, poproś go o natychmiastowe wykonanie telefonu na pogotowie i, jeśli to możliwe, dostarczenie defibrylatora (AED). Jeśli jesteś sama, działaj. Ważna jest szybka reakcja.

6. Oceń oddech
Obserwuj klatkę piersiową przez 10 sekund. Jeśli dziecko nie oddycha lub tylko „łapie powietrze", rozpocznij RKO.

7. Rozpocznij RKO
Połóż dziecko na twardym płaskim podłożu. Rozpocznij od 30 uciśnięć. Uciśnięcia wykonuj jedną lub dwiema rękami na gołej klatce piersiowej – w jej centralnej części, na skrzyżowaniu mostka z linią brodawek sutkowych. Uciśnięcia klatki piersiowej wykonuj prosto w dół na głębokość ok. 5 cm w tempie 100-120 uciśnięć na minutę. Po każdym uciśnięciu pozwól, by klatka piersiowa się rozprężyła.

8. Udrożnij drogi oddechowe
Odchyl głowę dziecka do tyłu. Nakryj swoimi ustami usta dziecka
i zaciśnij jego płatki nosa. Wykonaj 2 wdechy. Po każdym wdechu pozwól, aby powietrze wydostało się z dróg oddechowych dziecka. Każdy wdech powinien trwać ok. 1 sekundę. Jeśli przy wykonywaniu pierwszego wdechu klatka piersiowa się nie uniosła, ponownie udrożnij drogi oddechowe i po korekcie wykonaj drugi wdech. Po dwóch wdechach ponownie przystąp do uciśnięć.
Wykonuj 30 uciśnięć i 2 wdechy naprzemiennie do momentu:

przyjazdu pogotowia, powrotu oddechu lub zagrożenia bezpieczeństwa

9. Wezwij karetkę
Jeśli jesteś sama i nikt nie przyszedł ci z pomocą, po 5 cyklach resuscytacji sama wezwij karetkę, dzwoniąc pod numer alarmowy 112. Powiedz: gdzie jesteś i co się stało. Nie rozłączaj się jako pierwsza – to dyspozytor zakończy rozmowę.

ŻYCZYMY BEZPIECZNYCH WAKACJI